کودکان برای حفظ دندانهای خود به کمک شما نیاز دارند
بسیاری هنوز به اشتباه تصور می کنند دندان های شیری چون به زودی جای خود را به دندان های دائمی خواهند داد، اهمیت چندانی ندارند. این دندان ها زمانی که در دهان هستند، وظایف اساسی از قبیل حفظ فضای لازم برای رویش دندان های دائمی، کمک به رشد و تکامل صورت، جویدن و هضم غذا و بیان صحیح حروف در کودک را بر عهده دارند و بی توجهی به آنها باعث ایجاد مشکلات در دندان های دائمی و شکل و بافت صورت خواهد شد. باید توجه داشت هر گونه اتفاق نا معلوم مانند آغاز رویش دندان دائمی جانشین پیش از افتادن دندان شیری، نیفتادن دندان شیری پس از زمان معمول، درد دندان شیری و نیاز به کشیدن دندان شیری باید با دندانپزشک درمیان گذاشته شود .
ضربه شدید به دندانهای شیری (بر اثر بازی کودکان یا ...) و شکستن یا لق شدن آنها موضوع مهمی است و ممکن است باعث آسیب به دندانهای دائمی شود. با مراجعه به دندانپزشک و گرفتن عکس رادیولوژی ، وضعیت رویش دندان دائمی جانشین و دندانهای مجاور را بررسی و کنترل کنید .
• رعایت بهداشت
کودکان زیر شش سال برای مسواک زدن به کمک بزرگترها نیاز دارند. استفاده از نخ دندان به دلیل فاصله دار بودن دندان کودکان معمولا لازم نیست. اما اگر فاصله نداشته باشند، باید از نخ دندان استفاده شود. استفاده از خمیر دندانهای مخصوص کودکان که طعم و شکل بهتری دارند ابزار تشویقی خوبی برای بچه ها است. قطره ها و شربت هایی که کودکان استفاده می کنند، ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شود. پس از استفاده از این داروها، سطح دندان را با دستمال تمیز و مرطوب به دقت پاک کنید و دهان کودک را بشویید. در سنین کودکی و نوجوانی، ایجاد عادت های مناسب رعایت بهداشت دهان ودندان، رسیدگی و اقدامات پیشگیرانه و درمانی، موثرترین روش داشتن دندانهای سالم خواهد بود.
• زمان رویش دندان ها
تعداد 20 دندان شیری معمولا تا سه سالگی می رویند. از سه تا شش سالگی، دندان های شیری تغییر خاصی نمی کنند، اما ممکن است اولین پوسیدگیهای دندان در این دوره رخ دهد . ممکن است عادت های کودک مانند مکیدن انگشت و پستانک که تا این دوره ادامه پیدا کرده، باعث ایجاد فاصله بین دندان های قدامی و حتی تغییر در فرم صورت و رابطه دندان ها شود. ترک این عادت ها و نیز عادت به مسواک زدن، در این مرحله مهم است.
زمان رویش اولین دندان شیری حدود شش ماهگی است. از حدود 5/5 سالگی تا 12 سالگی به تدریج دندان های شیری لق می شوند و می افتند و دندان های دائمی جانشین آنها می شوند.
حدود شش سالگی اولین دندان آسیای دائمی در پشت دندان های شیری می روید که بسیاری از والدین آن را با دندان شیری اشتباه می گیرند. چرا که انتهای دندانهای شیری فضای خالی وجود دارد و هیچ دندانی نمی افتد که این دندان جایگزین آن شود. معمولا اولین پوسیدگی دندان های دائمی نیز به دلیل همین اشتباه و بی اهمیت شمردن، در دندان های آسیای اول یا همان دندان شماره (6) رخ می دهد، ازویژگیهای این دوره، وجود همزمان دندان های شیری و دائمی در دهان است که والدین باید به دقت فرآیند و زمان ریختن دندان های شیری و رویش دندان های دائمی را کنترل کنند. بعد از 12 سالگی معمولا 28 دندان دائمی در دهان وجود دارد.
از مشکلاتی که ممکن است در رویش دندان های شیری و دائمی پیش آید،می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. رویش دندان دائمی قبل از افتادن دندان شیری روی آن:
فرآیند لق شدن دندان شیری و رویش دندان دائمی به این شکل است که دندان دائمی هنگام رویش به ریشه دندان شیری که درست در روی آن قرار دارد، فشار می آورد و این فشار رفته رفته باعث خورده شدن ریشه دندان شیری می شود تا حدی که دندان شیری بی ریشه شود. در این حالت دندان شیری لق می شود و می افتد، به شکلی كه اگر دندان افتاده کودکان را ببینیم، تصور می کنیم بی ریشه هستند. اگر دندان دائمی به عللی در مسیر اصلی خود نباشد، دندان دائمی در جایی غیر از جای اصلی خود می روید و دندان شیری نیز در جای خود باقی می ماند.
در این صورت، باید به دندانپزشک مراجعه کرد و دندان شیری را در صورت لزوم کشید. دندان هایی که کج در می آیند، در صورتی که به موقع تشخیص داده شود، به مرور به جای اصلی خود بر خواهند گشت. اما در صورتی که این اختلال در رویش دیر تشخیص داده شود یا در موارد خاص ممکن است خود به خود اصلاح نشود و نیاز به ارتودنسی داشته باشد پس مراجعه به موقع به دندانپزشک ضروری می باشد .
2. نیفتادن دندان های شیری:
لازم است بعد از دوازده سالگی، وضعیت افتادن دندان های شیری کودکان را بررسی کرد. کج بودن مسیر دندان جانشین و از بین نرفتن ریشه دندان شیری باعث می شود دندان شیری نیفتد. ممکن است جوانه یک دندان دائمی به دلایل مختلف اصلا در دهان موجود نباشد. نبودن دندان دائمی جانشین باعث می شود دندان شیری نیفتد. بنابراین برای کشیدن دندان شیری که احیاناً تا این سن باقی مانده، بررسی و احتیاط لازم به عمل آورید. ممکن است دلیل ان نبود دندان دائمی جانشین باشد.در این صورت،همین دندان شیری می تواند مدت های زیادی در دهان باقی بماند و به خوبی کارکرد داشته باشد.امکان دیگری هم هست که دندان شیری،به دلیل قرار گرفتن (گیر کردن ) در میان دندان دائمی مجاور،امکان افتادن نداشته و مانع از رویش دندان دائمی زیری هم بشود.در این صورت کشیدن دندان شیری، باعث باز شدن مسیر برای رویش دندان دائمی خواهد بود. یاد آوری می شود تشخیص به موقع و بررسی منظم باعث می شود نا هنجاریهای احتمالی در زمان مناسب شناسایی و بر طرف شوند