بخش پروتزهای دندانی
پروتزهای دندانی:
اصولا به هر قطعه جانشین شونده به جای عضو اصلی که به هر دلیلی از دست رفته باشد، اصطلاحا پروتز یا ساخته مصنوعی می گویند. در حوزه دهان نیز باحذف هر دندان، چنانچه دندانپزشک اقدام به جایگزینی دندان از دست رفته نماید، وی اقدام به نصب پروتزهای دندانی نموده است. بطور کلی پروتزهای دندانی در دو دسته عمده متحرک و ثابت طبقه بندی می شوند. هر گاه پروتز توسط بیمار بتواند در دهان گذاشته و یا برداشته شود، به آن پروتز دندانی متحرک می گویند مانند دست دندان برای بیماران کاملا بی دندان و یا پروتزهای فلزی یا آکریلی که بیمار در آنها چند دندان را نداشته و دندانپزشک بر روی یک پایه فلزی یا آکریلی دندان های از دست رفته را جایگزین می نماید. اگر پروتز به گونه ای ساخته شود که دندانپزشک آن را روی دندان و یا تعدادی از دندانها بطور دایم بچسباند، به این پروتزهای دندانی، ثابت می گویند چرا که بیمار قادر به گذاشت و برداشت آنها نمی باشد.
تعدادی از درمان های رایج در این بخش عبارتند از:
در این حالت بیمار تمامی و یا تعدادی از دندان های خود را از دست داده و می خواهد که آنها را جایگزین نماید. اگر همه دندان ها جایگزین شوند به آن دست دندان کامل می گویند و اگر تعدادی جایگزین شومد به آن دست دندان پارسیل یا قطعه ای می گویند. برای انجام این درمان، پروستودنتیست اقدام به قالب گیری از دهانم بیمار نموده و سپس با انجام مراحل متعدد نسبت به آماده سازی محیط قوس دندانی از یک سو با زبان و از سوی دیگر با لپ و گونه بیمار در طی حرکات مختلف می نماید. در نهایت نیز با انجام کارهای لابراتواری ویژه ساخت دست دندان تکمیل و به بیمار تحویل می شود. نکته مهم تنظیم و انطباق بعد از تحویل دست دندان به بیمار است که در طی آن دندانپزشک متخصص پروتز بادقت فراوان و صبر اقدام به این کار و حذف نواحی مزاحم و یا مخل استقرار صحیح دست دندان می شود.
در این حالت تاج دندان به هر دلیل از دست رفته و امکان ترمیم مجدد آن مقدور نبوده است. در بعضی مواقع تاج بدشکل و یا بدرنگ بوده و بیمار از داشتن آن ناخشنود است، در این موارد دندانپزشک متخصص پروتزهای دندانی با انجام تراش دندان به میزان کافی فضایی مناسب را برای استقرار روکش از جنس ترکیب فلز- چینی (PFM) و یا فقط سرامیک (زیرکونیا) فراهم می آورد. پس از انجام تراش و قالب گیری از دندان، مراحل لابراتواری انجام شده و بعد از ساخته شدن پروتز، مراحل نشاندن و تنظیم دقیق روکش ساخته شده دندان با دندان های مقابل و مجاور توسط دندانپزشک صورت می پذیرد.
در این حالت دندان قبلا عصب کشی و اندو شده است و در عین حال فاقد ناحیه تاجی نیز می باشد. پس پروستودنتیست در ابتدا اقدام به آماده سازی بخش داخل ریشه ای پروتز یا همان پست را می کند. این بخش باعث تقویت استحکام دندان و انتقال صحیح نیروهای وارده به دندان در محاذات محور طولی دندان می نماید. بعد از قالبگیری از داخل کانال ریشه ای، وی قطعه ای را روی پست فرم میدهد که نقش محور استقرار تاج مصنوعی یا کراون را دارد. به این قطعه مهم نیز "کر" دندان می گویند، در حقیقت تاج مصنوعی بر روی این قطعه سوار می شود. ودر نهایت نیز کراون یا تاج فرم و ساخته می شود. به این سه بخش به هم متصل و مرتبط اصطلاحا پست- کر و کراون می گویند.
چنانچه بیمار بخواهد که برای جایگزینی دندان از دست رفته اش از درمان ایمپلنت استفاده نماید، می بایست پس از نصب بخش ریشه ای آن و گذراندن دوره بهبود و استحکامش در داخل استخوان، به بخش پروتز مراجعه نماید تا متخصص پروتز های دندانی اقدام به ساخت بخش تاجی یا کراون آن نماید. این مرحله به دلیل اهمیتی که دارد از حساسیت خاصی برخوردار است و در حقیقت متخصص پروتزهای دندانی باید با دقت فراوان و بر اساس محدودیت های موجود در ناحیه از یک سو و اجباری که بخش ریشه ای مستقر شده در ناحیه به وی تحمیل نموده است اقدام به ساخت و نصب کراون ایمپلنت نماید. در بعضی مواقع که بیمار فاقد تمامی دندان های خود است و استخوان مناسبی نیز برای استقرار دست دندان کامل ندارد، دندانپزشک متخصص پروتزهای دندانی از جراح می خواهد که تعداد معینی ایمپلنت در نواحی خاصی در استخوان فک بیمار قرار دهد تا وی از این قطعات ثابت، به عنوان سکوهای محل استقرار دست دندان کامل استفاده نماید، به این دست دندان اصطلاحا "اور دنچر" Over Denture می گویند.